İnkontinans Tedavisinde Medikal Yaklaşım

Doğum sonrası anal sfikter yaralanmasına bağlı gaz ve dışkı tutamama ile ilgili öneriler nelerdir?

Genelde kadın hastalıkları ve jinekoloji ile ilgili hekimler tarafından karşılaşılan önemli bu durum için ağrı ile ilgili olarak rektal diklofenak suppozutuar önerisi olabilir.

Erken laksatif tedavi daha ağrısız dışkılamada yardımcı olabilir.

Grade 3-4 yaralanmalarda antibiyotik tedavisi ile enfeksiyon için bir önlem alınmaya çalışılabilir.Unutulmamalıdır ki bu öneri randomize kontrollü çalışmalarla henüz öneri dahilinde  değildir.

Rekto anal kontrol için 6-12 hafta süre ile  fizyoterapi ve davranış tedavisi alması önerilebilir. Bu süre daha da uzayabilir.

Gaz ve dışkı kaçırma durumlarında uygulanabilen tedaviler nelerdir ?

Tedavi arayışını medikal ve uygulamalı tedavi olarak 2 ana kısma ayırbiliriz. Uygulamalı tedavi ise cerrahi uygulamalar ve alet yardımlı uygulamalar olarak ayrılabilir. Bu tedaviler birlikte  veya belirli kombinasyonlar halinde  ve sıralarla  uygulanması gerekmektedir.

 Gaz ve dışkı tutamama tedavisinde medikal tedavi nasıl düzenlenir.

1-Psikolojik yardım

2-Dermatit tedavisi

3-Diyet düzenlemeleri

4-İlaç düzenlemeleri

5- Egzersizler

Olarak ayırabiliriz

 Gaz ve dışkı tutamama tedavisinde psikoterapi yaklaşımı nedir ?

Bir çok çalışma göstermiştir ki bu durum sosyal izolasyon, utanma gibi nedenlerle   yetersizlik hissi depresyon  gibi bir çok faktöre neden olmaktadır. Sadece hasta olguların değil, hekimlerin de önemli bir kısmının sorunu geri dönüşsüz olarak değerlendirdiği, sorgulanamayan, söylenmeyen bir klinik tablonun hayat kalitesi üzerine çok önemli etkileri olduğu görülmektedir. 

Psikolojik yaklaşım ile  destek verilmesi tedaviye devam,  davranış tedavisi stres ve depresyon için ciddi katkı sağlamaktadır. Uygun bir algı oluşturulmakta tedavi arayışı ve devamı üzerinde hastanın kontrolünü sağlayan tutum sergilemesine yardımcı olmaktadır.

Gaz ve dışkı kaçıran olgularda ortaya çıkan dermatit tedavisi nasıl olmalıdır ?

İnkontinans olgularında dermatit 2 hafta içerisinde gelişebileceği göz önüne alınmalıdır . Tedavi başlangcı sonrası 1 hafta içerisinde  iyileşebilir.

Cilt bulguları öncelikle %40 dan fazla  görülmektedir. idrar kaçırmanın da eşlik ettiği  olgularda daha fazla olmak üzere,  cilt tahrişleri görülebilir. Alt temizliğinin düzenli ve sık aralıklarla yapılması, temiz ve kuru tutulması koruyucu kremlerin kullanılması önem arzeder.

Gaz ve dışkı kaçıran olgularda    diyet düzenlemeleri nasıl olmalıdır ?

Gaz ve dışkı kaçıran hastalarda sıvı alımı  değerlendirilmesi nedir ?

Sıvı alımı  artırılmalı, aldığı çıkardığı sıvı kayıt altına alınmalı, dışkı kalitesinin  değerlendirilmesi önerilir. Kolay dışkılama  ve dışkılama kontrolü takviminin geliştirilmesi için kullandığı ilaçların  dışkılama kontrolüne etkisi hekimi ile konuşularak  değerlendirilmelidir.

 Gaz ve dışkı kaçıran hastalarda diyet  uygulaması  nedir ?

Özellikle kafeinli içecek ve yiyecekler alkol, bazı  meyve suları, asit pişirilmiş gıdalardan uzak durulmalıdır.

Baharatlı gıdalar, fasülye, lahana tütsülenmiş et, tatlandırıcılar kişisel etkileri göz önünde bulundurularak diyet içerisinde zamanlanmış şekilde yer alması gerekebilir.

Bazı gıdalar dışkı kalitesini ve katılığını artırabilir. Muz, elma suyu, makarna, peynir, patates gibi gıdalar bunların arasındadır.

Barsak antrenmanı günlük aynı vakitte tuvalet gidiş egzersizleri, rutinleştirilmesi  dışkı  kontrolü sağlamak açısından önem arzeder.

 Diğer uygulama  dışkı çıkartmaya yardımcı müshil ve dışkı yumuşatıcı uygulamalarıdır. Mutlaka doktor kontrolü altında yapılması gerekir. Mutlak surette rektum dışkı kapasitesinin değerlendirildiği travmatik vb nedenlerle dışkılama kontrol yolağının ve kas gruparının etkileniş durumlarının ortaya konulduğu  çalışmaların yapılması öncelikle gerekmektedir.

Bu çalışmalar sadece teşhis esnasında değil tedavi uygulamaları  sonrasında tedavi etkinliğinin kontrol edilerek ölçüldüğü sonraki durumlara da ışık tutan ölçümlerdir.

Gaz ve dışkı kaçırma nedeni uygulanan tedavide medikasyon – ilaç tedavisi nasıl olmalıdır?

Dışkılama düzenini etkileyen, katılaştıran, dışkı akışkanlığını etkileyen ilaçlar  belirli bir düzen ve kontol halinde uygulanmalıdır. Bu ilaçlar günlük dışkılama pratiğini etkileyebilir kontrolde yardımcı olabilir. Bu ilaçlar diyet, diğer ilaç grupları, sıvı alımı ile beraber değerlendirilmeli mutlaka hekim gözetimi altında, zamanında,  yan etkileri üzerine dikkatli olarak kullanılması gerekir.

 Bağırsak hareketlerini yavaşlatan ve kabız bırakan difenoksilat hidroklorid, loperamid, aktif kömür, pektin, bizmut türevleri, amitriptilin gibi  ilaçlar tercih edilebilir.

Gaz ve dışkı tutamama olgularında makat kaslarının çalıştırılması nasıl yapılmalıdır?

Bu çalışmalar ağır olmayan hafif kaçaklarda  yeterli olabilmektedir, balon  ya da  ince bir materayal yardımı ile aralıklı ve belirli bir düzen ve sayı içerisinde yapılan egzersizle kaslar çalıştırılır. Bu teknik, daha çok mekanik bozukluğu olan hastalara tavsiye edilmektedir. Ameliyat ve tamir sonrasında  ve devamında  faydalı olabilir.•    

Kegel egzersizleri ile pelvik (çatı kemiği) taban kaslarının güçlendirilmesi hedeflenir. Makat kaslarının adeta gaz ve dışkı gelince sıkarak engel olunduğu gibi kasılıp gevşetilmesi olarak uygulanır. Her egzersizde 15-20 defa içeren  setler halinde  yapılır ve günde dört kez tekrarlanır ve günlük toplamda ise 200 ün üzerinde yapılması önerilir.

Benzer şekilde iki dizi birbirine yaklaştırarak günde üç set 10’ar kez (toplam 30 kez) kapatıp açma şeklinde bir egzersiz veya dizlerin arasına küçük bir top yerleştirerek günde üç set 10’ar kez (toplam 30 kez) dizleri içeri yönde sıkıştırma önerilmektedir.

Makat kaslarının çalıştırılmasında makat kasları stimülasyonu nedir ?

Makat içerisine  özel  plastik bir cihaz  yerleştirilir makat analı içineuygun düzey  elektriksel uyarılar verilerek, kasların güçlendirilmesi amaçlanır. Hafif ve orta şiddetli gaz ve dışkı kaçırma olgularında etkili olabilir. Çalışma süresi ortalama 10 dakika civarındadır. En az üç ay kadar çalışmanın yapılması önerilir. Duruma  göre  bu süre değerlendirilir. Etkinliği patoloji durumuna göre değişiklik gösterebilir.

Kime uygulanmaz: kalp pili olanlar, kalpte ritim sorunu (aritmi) olanlar, sara (epilepsi) hastası olanlar, hamilelerde, makatta iltihabi durumu olanlara uygulanmamalıdır.!!!

Sakral sinir stimülasyonu: PTNS (percutaneous tibial nerve stimulation veya perkütan tibial sinir stimülasyonu) sıklıkla idrar kaçırma (üriner inkontinens) ve nörojen mesane durumunda yaygın olarak kullanılmakta ve son yıllarda gaz ve dışkı kaçırma içinde kullanılmaktadır. İşleme bağlı görülen komplikasyonlar: sinire uygulama noktasında ağrı, enfeksiyon, elektrod kayması vb. sorunlardır. Bu yöntem ile hastaların yakınmalarında % 30-90 arasında düzelme gözlenmiştir.

SECCA®: Radyofrekans (RF) dalgaları yakılarak lümne açıklığının kontrol edilmesi esasına dayanır.Etkin tedavi yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Tıpa uygulaması: Ortalama 12 saat süre ile polüretan süngerden yapılmış fitil şeklinde bir tıpa uygulaması yapılarak  gaz ve dışkı kontrolü sağlanmaya çalışılır.